بررسی تأثیرات نظام های تصوف و فتوت بر شکل گیری کتیبه های سفال نیشابور عصر سامانی

پایان نامه
چکیده

تصوف از مهم ترین جریان های اجتماعی طی دوران اسلامی می باشد که مراد آن حقیقت الهی می باشد. تأکید تصوف بر اخلاق بوده و نمود عملی آن را می توان در آئین فتوت جستجو نمود. تکیه ی فتوت بر اصول تصوف بوده فلذا تأکید آن نیز بر مسائل اخلاقی می باشد. سفال کتیبه دار نیشابور از آثار دوره ی سامانی می باشد که مضامین اخلاقی را بر خود ثبت دارند. از آنچه که از این مفاهیم برمی آید، می توان رگه هایی از فتوت و تصوف را در کتیبه های سفال نیشابور مشاهده کرد. در این پژوهش سعی بر آن شده تا با واکاوی آموزه های تصوف و فتوت، رد پای خصائص آنان در کتیبه ها دنبال شده و از این طریق به سئوالات پژوهش مبنی بر شناخت و استخراج وجوه قرابت میان کتیبه ها و پدیده های فتوت و تصوف پاسخ داده شود. در این راستا طی فرایند تحقیق جنبه هایی از مضامین کتیبه ها آشکار شده اند که پیوند های بسیاری با مبانی فتوت و تصوف دارند و می-توان آبشخور آنان را از یک سرچشمه دانست. این پژوهش در دو بخش نظری و عملی انجام پذیرفته است. در بخش نظری به تشریح کتیبه ها بر اساس آموزه های فتوت و تصوف پرداخته شده و در بخش عملی پژوهش با شناخت اصول ترکیب بندی و نگارش کتیبه اقدام به طراحی و تولید ظروف سرامیکی گردیده است. هدف عمده ی تولید این محصولات، به کارگیری آنان در زندگی روزمره می باشد. این پژوهش در ماهیت خود تحقیقی بنیادی می باشد و در بخش عملی به تحقیقی کاربردی بدل می شود. داده ها به طریق کتابخانه ای جمع آوری گردیده و بر اساس مولفه های تصوف و فتوت تحلیل محتوی شده اند. کلیدواژگان: سفال سامانی، سفال نیشابور، سفال کتیبه دار نیشابور، کتیبه نگاری، تصوف، فتوت

منابع مشابه

فتوت: تصوف مدنی

«فتوت» که در طول تاریخ همواره با تصوف ارتباطی نزدیک داشته، در «حیات شهری» جوامع اسلامی نیز تأثیرگذار بوده است. این تأثیرگذاری نه تنها از مقولۀ تأثیرگذاری فکری، بلکه از مقولۀ تحولات سیاسی و اجتماعی قابل توجه است. عده‌ای بر آنند که فتوت، نوعی تصوف عامیانه به شمار می‌رود؛ با این حال به نظر می‌رسد چنین فروکاستی قادر نیست نقش و تأثیر این مقوله را در رشد حیات اجتماعی این آیین به تمامی توضیح دهد. فتوت...

متن کامل

پیوند تصوف با فتوت

نگارنده بر آن است که پیوند میان تصوف را با فتوت بیابد. و پیام جهانی این دو مکتب را بررسی نماید. اگرچه هر دو مکتب ریشه در ایران باستان دارند و با تصوف هندی ‘ بودایی ‘ مسیحیت و سایر ادیان و فلسفه ها گره خورده اند. و در اثبات فرضیه یی بکوشد که امروزه تحت عنوان (( تصوف اسلامی ایران )) در جهان مطرح است ‘ و بگوید که این گنجینه معرفت برگرفته از قرآن کریم است و احادیث پیامبر گرامی (ص) اسلام. و بدین نکت...

متن کامل

بررسی کتیبه های توغ های عزاداری در ایران عصر صفوی

توغ از جمله علَم های مذهبی است که از جنبه های مختلف آیینی، دینی، مرد مشناختی و هنری درخورپژوهش است. به ویژه کتیبه های توغ ها که به طور عمده دربرگیرنده سوره ها، آیات قرآنی، اسماءالحسنی،اسامی چهارده معصوم، صلوات کبیره و دیگر ادعیه است، می تواند جهت گیری های کلی آنها را که بیشترمبتنی بر حاج تخواهی، تسبیح و ذکر خداوند و یادکرد از معصومین و استمد اد و نصر ت خواهی وآرمان های تشیع است، عرضه کند. این تو...

متن کامل

بررسی تأثیر آموزه های بینامتنیت بر تحلیل هنرهای کاربردی(مطالعه موردی نقوش تزیینی سفال های نیشابور)

هنرهای کاربردی از مهم ترین آثار به  جای مانده ی تمدن کهن ایران است. این آثار موضوع مطالعه و پژوهش رشته های مختلفی بوده و از جنبه های گوناگونی به آن ها پرداخته شده است. تحلیل های انجام شده در برخی از رویکردهای پژوهشی، ابعاد مختلف این آثار را به طور مستقل و یا نهایتاً در بستر دوره ی تاریخی ای که آثار در آن پدید آمده اند مورد بررسی قرار می دهند. از این دست، شاهد پژوهش هایی هستیم که در آن ها غالباً ب...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


نوع سند: پایان نامه

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه هنر - اصفهان - دانشکده هنرهای تجسمی و کاربردی

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023